Dorsz Bałtycki (Gadus Callarias linne)
Rodzina: dorszowate. Zwany też pomuchlą.
Wszystkie dorszowate – z wyjątkiem występującego także w polskich rzekach miętusa są gatunkami morskimi.
Budowa
Ciało dorsza, wydłużone i owalne w przekroju poprzecznym, jest łukowato wygięta ponad płetwami piersiowymi i zachodzi na głowę. Pokryte bardzo drobnymi i okrągłymi łuskami osadzonymi głęboko w skórze. Linia boczna przebiega bardzo wyraźnie. W przedniej części ciała jest ona lekko wygięta ku grzbietowi.
Dorsz ma trzy płetwy grzbietowe i dwie odbytowe, w płetwach brak promieni twardych.
Pierwsza płetwa odbytowa zaczyna się dokładnie nad początkiem nasady drugiej płetwy grzbietowej. Płetwy brzuszne osadzone są osadzone w dolnej części ciała przed piersiowymi, umieszczonymi po bokach, tuż za tylną krawędzią pokryw skrzelowych.
Głowa dorsza jest charakterystycznie duża w stosunku do ogólnej budowy jego ciała, szeroka i wysoka, o zaostrzonym pysku oraz dużej silnie uzębionej paszczy. Pod dolną wargą znajduje się drobny pojedynczy wąsik.
Ubarwienie dorsza uzależnione jest od podgatunków tej ryby oraz jej występowania, dla naszego bałtyckiego to:
- grzbiet ciemny, od brązowego do zielonkawego lub szarooliwkowego, boki nieco jaśniejsze, brzuch biały. Grzbiet, wierzch głowy i boki usiane są licznymi ciemnymi plamkami. Płetwy ciemne, szarooliwkowe, czasami na płetwach grzbietowych pojawiają się ciemniejsze, skośne pasma. Tęczówka srebrzysta lub złotawa.
Przeciętna długość ciała u dorsza żyjącego w Morzu Północnym wynosi 30-80 cm, a w Bałtyku 30-70 cm. Przeciętny ciężar to 0,8-3 kg, maksymalny może wynosić 40 kg. Największe osobniki dorsza atlantyckiego osiągają prawie 2 m długości.
Występowanie
Gatunek ten występuje w całej północnej części Oceanu Atlantyckiego oraz w zachodniej części Oceanu Lodowatego Północnego.
Dorsz występuje w całym Bałtyku. Najczęściej jednak spotykany jest na głębinach, gdzie wiosną żeruje w ławicach które liczą wiele osobników. W innych okresach roku dorsze żerują w mniejszych stadach lub nawet pojedynczo w strefie pełnej wody. Kilka gatunków podejmuje długie wędrówki, inne tworzą ławice. W naszych wodach ryba ta jest obecnie jednym z gatunków najliczniej poławianych i mających największe znaczenie gospodarcze. W Polsce jego połowy i zarządzanie są głównym problemem rybołówstwa i ważnym tematem politycznym.
Inne występujące gatunki dorsza to:
- atlantycki (Gadus morhua)
- grenlandzki (Gadus ogac)
- białomorski (Gadus ogac marisalbi)
- pacyficzny (Gadus macrocephalus)
- wschodniosyberyjski (Arctogadus borisovi)
- arktyczny (Arctogadus glacialis)
Odżywianie
Dorsz jest rybą drapieżną, żywi się głównie rybami z rodziny śledziowatych i babkowatych, makrelami, narybkiem ryb dorszowatych, skorupiakami.Powszwchny jest kanibalizm, due okazy potrafią odżywiać się młodymi swojego gatunku
Metody połowu
Rejsy wędkarskie:
Dorsz jest obok szprota i śledzia gatunkiem najliczniej poławianym przez floty rybackie państw Unii Europejskiej i najbardziej cennym. W 2004 roku złowiono 70 tys. ton dorsza, co stanowi prawie 10% całkowitej ilości ryb złowionych przez UE (735 tys. ton). Jest to jednak tylko ułamek wielkości połowów lat 60. XX wieku.
Łowiska północnego Atlantyku dostarczały wtedy od 2 do 4 mln ton tej ryby rocznie, zanim wyniki zaczęły drastycznie spadać w następnych dekadach.
W Bałtyku połowy dorsza w latach 1950-1970 wahały się w granicach 120-170 tys. ton rocznie, w tym polskie rybołówstwo osiągało 35-60 tys. ton. Jeszcze lata 80. określa się jako "złote" dla polskiego rybołówstwa ze szczytem 120 tys. ton. Od roku 2002 oficjalnie deklarowane połowy polskich
Od kilku lat coraz większe kręgi zatacza rozwijająca się branża rejsów wędkarskich po Bałtyku. Lista ofert jest już bardzo szeroka a właściciele kutrów prześcigaj się między sobą dostarczając wciąż udoskonalanych ofert swoim klientom. Przeważnie rejsy trwają 0 godzin i odbywają się w ciągu dnia od świtu do zmierzchu, zdarzają się rejsy kilkudniowe w zależności od oferty. Dorsze poławiane są na przynęty morskie typu pilker lub pilker z przywieszkami. Maksymalna ilość stosowanych przy połowach haków to szt 2. Limit dorsza dla rejsów wędkarskich to 7 szt na dobę.
Rozmnażanie
Tarło dorsza w Bałtyku rozpoczyna się w marcu i trwa aż do sierpnia. Samica składa nawet pad 500 000 jaj na głębokich miejscach w morzu. W czasie rozwoju jaja dorsza unoszone są w toni wodnej.
Zredagowali:
norbiko1, okonhel, redakcja